Neden Taş Ev?
SON yıllarda tamamen doğal taşlarla inşa edilen binalar daha çok tercih edilmeye başladı. Söz konusu evlerin daha sağlıklı olduğu yönünde genel bir kabul var. İnşa edilirken maliyeti yüksek olsa da, uzun vadede bakım gerektirmediği için daha ekonomik olduğu düşünülüyor. Betonarme ev gibi boya ya da ahşap ev gibi vernik ve koruyucu bir malzeme gerektirmeyen taş evler, yazın serin kışın sıcak olmalarından ötürü de tercih ediliyorlar.
TAŞ ÇEŞİTLERİ
Türkiye'de çok zengin doğal taş kaynakları var. O yüzden her yörede ya da şehirde farklı yapı taşları kullanıldığını görmek mümkün. Muğla, Bodrum, Antalya, Denizli ve Kütahya ince, yüzeyi düzgün ve sert taşlarıyla ün yapan yerler. Bölgede bol miktarda ponza taşı görünümünde volkanik püf taşı bulunuyor. Ayvalık, Bergama, Trakya ve Aksaray'ın granit tarzı doğal taşları ise yer ve duvar kaplaması olarak kullanılıyor. Denizli traverten, Kayseri, Kırşehir, Kırıkkale, Çorum ve Nevşehir ise püf volkanik taşları ile ünlü.
Bu şehirler, volkanik püf taşı yönünden oldukça zenginler. Yine taş evleri ile ünlü yerler arasında Kars, Erzurum, Mardin ve Midyat'ı da saymak mümkün. Mardin'de çok sayıda ocaktan çıkarılan sarı kalker taşı, bölgede yapı üretimine de egemen olmuş. Şanlıurfa'da da bölgeye özgü kalker (nahit) taşından yapılan evleri görmek mümkün. Bodrum ve Alaçatı da geleneksel taş evleriyle ünlü yörelerimizden. Side'de de tamamen yöresel taşlardan yapılan taş evler var. Antakya'daki Sille taşı taş evler ise avluları ile ün yapmış.
HANGİ TAŞ NEREDE KULLANILIYOR?
Taş ev yaptırma kararı verirken yörenin iklim ve yapı şartları önem taşıyor. Sert, işlemesi zor olan bir taşın yapıda kullanılması oldukça zor. Rutubete ve neme dayanıklı olmayan, ısı yalıtımı sağlamayan çok hafif taşları da her bölgede kullanmak mümkün değil.
Sağlam bir püf taşı ile tüm evi inşa etmek olanaklı. Ancak kullanılan püf taşının kimyasal ve fiziksel testlerinin yapılmış olması veya biliniyor olması şart. Granit tarzı doğal taşlar ise yer kaplaması veya duvar kaplaması olarak kullanılıyor. Türkiye'de ciddi anlamda mermer rezervi var. Bilecik, Afyon gibi şehirlerdeki mermer yataklarından çıkan mermerler ile yine yöresel taşlar kombine edilebiliyor. İnce ve yüzeyleri düzgün volkanik püf taşlarıyla ün yapan Muğla, Bodrum, Antalya, Denizli ve Kütahya'da, söz konusu taşlar, bina cephelerinde ve döşeme kaplaması olarak kullanılıyor. Çıkarıldığında işlenmesi kolay olan püf taşları, hava ile temas ettikten sonra durdukça sertleşiyor.
Mardin ve Midyat civarında bulunan sarı kalker taşları da çıkarıldığında işlenmesi kolay olan taşlardan. Bölgede taş işçiliği hala yaygın. Bina yapımı için çok uygun bir taş olan kalker taşı, ihraç da ediliyor. Konya Selçuklu Sille yöresinde çıkan Sille Taşı da ev yapımında kullanılan taşlardan. 2 bin dereceye kadar ısıya dayanıklı olmasından dolayı sıklıkla fırınlarda kullanılıyor. Muş'ta çıkarılan Liz taşı da ev yapımında kullanılıyor. Güneydoğu Anadolu'da kıymık, minare karası, havara (beyaz taş) ve kara taş da bina yapımlarında kullanılıyor. Kara taş, çok sert ve işlemesi oldukça zor. Örneğin, Diyarbakır surları kara taştan inşa edilmiş. Havara taşı ise tebeşir gibi yumuşak ve beyaz renkte. Kolay kesilip işlendiğinden işçiliği de oldukça ucuz. Bitlis taraflarında Ahlat taşı, Kastamonu ve Batı Karadeniz taraflarında da ev yapımlarında kayrak taşı kullanılıyor.